Çam fıstığı fiyatı adeta altınla yarışıyor

Mustafa SARIİPEK/( ÖZEL)
Türkiye’de çam fıstığının tüketime yetmemesi sebebi ile fiyatları adeta altın ile yarışıyor. Toptancılar üç ay içerisinde 800 liradan bin 500 liraya çıkan fiyatların, çam fıstığının toplanmasının çok emek ve zaman istemesi nedeniyle tamamen kurgusal bir fiyatlandırma olduğunu söyledi.

Türkiye'de Aydın, Muğla ile İzmir illerinde üretimi yaygın olarak yapılan çam fıstığının tüketime yetmemesi sebebi ile fiyatları adeta altın ile yarışıyor. Kilo fiyatı üç ay içerisinde 800 liradan bin 500 liraya çıkan çam fıstığı kozalağını bir kişi günde 150 ila 500 kilogram olarak ancak toplayabiliyor. Toptancılar, çam fıstığını elde etmek için çok emek ve zaman istemesi nedeniyle fiyatların sürekli yükselmesinin tamamen kurgusal bir fiyatlandırma olduğunu ileri sürdü.
Türkiye'de Aydın, Muğla ile İzmir illerinde üretimi yaygın olarak yapıldığı biliniyor. Aydın iline bağlı Koçarlı ilçesinde ise Türkiye'deki ortalama çam fıstığı üretiminin yüzde 50'si üretiliyor. Ayrıca Çin'den de girdisi olan Çin çam fıstığının düşük kalitede olması nedeni ile daha uygun fiyata satıldığı da verilen bilgiler arasında.
ÇAM FISTIĞI (KÜNAR) NEDİR, NEDEN BU KADAR PAHALI?
Fıstık çamı kozaklarının içerisinden çıkartılan çam fıstığı oldukça lezzetli bir kuruyemiş çeşitleri içinde yer alsa da daha çok dolmalık fıstık ve kunar olarak da bilinir. Yerli Amerikalılar, bu çam fıstığını yaklaşık olarak 10 bin yıldır topladığı, yıllar sonra dünyanın her yerine yayıldığı biliniyor. Çam fıstığının yıllar geçtikçe daha çok pahalılaşmasıyla talebinde yüksek bir düşüş yaşandı. Bu düşüş Türkiye’de de tatlılar ve yemeklerde kullanımı gün geçtikçe azaldı. Çam fıstığının fiyatının yükselmesindeki en önemli sebep kuraklık ve iklim değişikliği nedeniyle çam fıstığı üretiminin yıllar geçtikçe azalmasıdır.
YURT DIŞINA İHRAÇ EDİLİYOR
Türkiye’den 2021 yılında çoğunluğu Koçarlı’dan olmak üzere ülke genelindeki fıstık çamı üretimine bağlı olarak 42 milyon dolarlık çam fıstığı ihraç edildiği kayıtlara yansımış durumda. Dört kozalak 1 kilogram ediyor ve bir köylü, günde 150 ila 500 kilogram çam fıstığı kozalağı toplayabiliyor. Bir kişinin bir sezonda topladığı kozalak ise ortalama 10 ton.
Çam fıstığı ağacı fidan olarak dikildikten 4-5 sene içerisinde üretim yapmaya başlar fakat ağaç, 8-9 yaşından sonra ekonomik anlamda sahibine katkı sağlıyor. Çam fıstığı ağacının en verimli dönemine 20 yaşından sonra ulaşılmakta.
Saray pilavı, kuzu kapama, tavuk sarması, hindi dolması ve irmik helvası başta olmak üzere başta zeytinyağlı yaprak sarma, lahana sarması, patlıcan dolması, gibi dolma çeşitlerinin iç harcında da bolca kullanılıyor.