DÜNYADA EŞİ BENZERİ OLMAYAN ŞEHİR: İSTANBUL

Mustafa SARIİPEK
Yenikapı’da gün yüzüne çıkarılan arkeolojik bulgular, İstanbul’un tarihini 8.500 yıl öncesine götürüyor. İstanbul’un dünyada eşi benzeri olmayan özelliklerini saymakla bitmiyor. Dünyanın tek iki kıtaya yayılan ve içinden deniz geçen şehri olarak tarih boyunca stratejik ve kültürel bir merkez oldu. Boğaziçi, Marmara ve Haliç’in birleştiği coğrafi yapı, şehre doğal güzellik ve eşsiz bir güzellik katıyor. 
Tarih sahnesinde Roma, Bizans ve Osmanlı İmparatorluğu’na başkentlik yaparak 1600 yılı aşkın süreyle dünyanın yönetim merkezlerinden biri olan İstanbul, kültürel çeşitliliğiyle de ön sırada. Ayasofya, Sultanahmet Camii, Fener Rum Patrikhanesi ve Neve Şalom Sinagogu gibi yapılar, üç büyük dinin ibadethanelerini yan yana barındırarak şehrin çok kültürlü kimliğini gözler önüne seriyor.

ÖZELLİKLERİNİ SAY SAY BİTMİYOR
Ulaşım açısından da eşsiz olan İstanbul, kıtaları hem yer üstünden köprülerle hem de yer altından Marmaray gibi projelerle birbirine bağlıyor. Bu coğrafi ve lojistik üstünlük, İstanbul’u doğal bir finans merkezi hâline getiriyor; şehrin iş günü, sabah Asya ile öğleden sonra Avrupa piyasalarıyla çakışıyor.

UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan tarihi yarımada ise, tek başına birçok ülkenin sahip olduğu kültürel varlıktan daha fazla mirasa sahip. Tarihî dokusu, doğal güzellikleri ve ekonomik gücüyle İstanbul, sadece Türkiye’nin değil, dünyanın da en özel şehirlerinden biri olarak dünyaca merak edilen ve en fazla gezilen yerler arasında.

İSTANBUL’UN İŞTE TEK TEK O ÖZELLİKLERİ
* İçersinden deniz geçen tek şehir. Boğaziçi, Marmara ve Haliç’in birleştiği coğrafya, dünyada başka hiçbir şehirde bulunmuyor.
* Asya ve Avrupa kıtasında bulunuyor.
* Kıtaları yer üstü ve hem de yer altından birbirine bağlayan ulaşım ağıyla dünyada eşsiz.
* Roma, Bizans ve Osmanlı İmparatorluğu’na başkentlik yaptı. 1600 yılı aşkın süreyle dünyanın yönetim merkezlerinden biri oldu.
* Ayasofya, Sultanahmet Camii, Fener Rum Patrikhanesi ve Neve Şalom Sinagogu gibi yapılar, üç büyük dinin ibadethanelerini yan yana barındırıyor.
* Marmara, Haliç ve Boğaz’la çevrili tarihi yarımada, doğal koruma ve stratejik üstünlük sağlayan eşsiz bir konuma sahip.
* İstanbul’un iş günü, sabah Asya ile öğleden sonra Avrupa ile çakışarak şehri doğal bir finans merkezi yapıyor.
* UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan tarihi yarımada, tek başına birçok ülkenin toplamından fazla kültürel varlığa sahip.

İSTANBUL’UN İSİMLER YOLCULUĞU

Tarih boyunca pek çok medeniyete başkentlik yapan İstanbul, farklı dönemlerde farklı adlarla anıldı. Antik çağda Byzas’ın kurduğu şehir Bizantion adını taşırken, Roma döneminde “Nova Roma” ve ardından “Konstantinopolis” olarak bilindi. Osmanlı döneminde “Kostantiniyye”, “Dersaadet”, “Asitane” ve halk arasında “İslambol” isimleriyle anılan şehir, Türkler arasında yaygınlaşan “İstanbul” adıyla günümüze ulaştı. Bugün dünyanın dört bir yanında tanınan İstanbul ismi, aslında halk dilinde kullanılan Yunanca “eis tin polin” (şehre doğru/şehirde) ifadesinden doğarak yüzyılları aşan bir serüvenin kalıcı mirası oldu.

İSTANBUL’DA MUTLAKA GÖRÜLMESİ GEREKEN YERLER

Tarihi yarımadanın kalbinde yer alan Ayasofya, Bizans ve Osmanlı izlerini taşıyan mimarisiyle büyülüyor. Yine Sultanahmet Camii ve Topkapı Sarayı, İstanbul’un imparatorluk mirasını gözler önüne seriyor. Şehrin simgelerinden olan Galata Kulesi ve tarihi Kapalıçarşı Balat, önemli. Boğaz boyunca yürüyüş yapmak isteyenler için Ortaköy ve Üsküdar, tarihi camileri, kafeleri ve Kız Kulesi manzarasıyla öne sıralarda. Modern İstanbul’u keşfetmek isteyenler ise Karaköy, Taksim ve Nişantaşı’nda sanat galerileri, kafeler ve alışverişle bir arada kültürel keşif yapabilir. Doğayla iç içe zaman geçirmek isteyenler için ise Belgrad Ormanı, Emirgan Korusu ve Pierre Loti Tepesi eşsiz dinlenme alanları. 

KAPALIÇARŞI DEYİP GEÇME

60 farklı meslek grubunun faaliyet gösterdiği Kapalıçarşı, İstanbul’un en önemli tarihi ve ticari merkezlerinden biri olup, 30 bin 700 metrekarelik alanda kurulu. Çarşı, 64 cadde ve sokakta, yaklaşık 4 bin dükkan bulunuyor. Ayrıca, 2 bedesten, 18 han ve 22 kapı ile toplamda 99 ada ve 2 bin 596 parselden oluşan bir yapıyla dünyada başka bir benzeri bulunmuyor. Günlük ortalama 160 bin ziyaretçiye ev sahipliği yapan bir alışveriş ve kültür merkezi. Ziyaretçiler, burada geleneksel el sanatlarından modern takılara, halılardan hediyelik eşyalara kadar geniş bir ürün yelpazesiyle karşılaşıyor. Kapalıçarşı'nın sokakları, tarihsel olarak belirli meslek gruplarına hitap eden isimlerle anılıyor. Örneğin, Altuncular, Aynacılar, Basmacılar gibi sokaklar, geçmişte bu mesleklerin yoğun olarak icra edildiği alanlardı.