Gelir düştükçe sokakta yaşayanların sayısı artıyor

Mustafa SARIİPEK/MUĞLA (ÖZEL)
Ülke genelindeki ekonomik dar boğaz, maddi imkansızlıklar ve aile sorunlarıyla boğuşan kişiler kendilerini sokaklara vurdu. Hemen her şehir ve yerleşim merkezinde olduğu gibi Muğla’nın da turistik Marmaris ilçesinde neredeyse her sokakta evsiz, yurtsuz barınmaya çalışan vatandaşla karşılaşmak mümkün.

Ülke genelindeki ekonomik dar boğaz, maddi imkansızlıklar ve aile sorunlarıyla boğuşan, açlık sınırının altında para kazananlar, 7 bin 500 liraya talime zorlanan emekliler derken ülke genelinde çok fazla düşen maddi imkanlar nedeniyle sokakta yaşayanların sayısı da giderek artıyor. Hemen her şehir ve yerleşim merkezinde olduğu gibi Muğla’nın da turistik Marmaris ilçesinde neredeyse her sokakta evsiz, yurtsuz barınmaya çalışan vatandaşla karşılaşmak mümkün. Kış aylarında sadece Marmaris’te kaymakamlık maharetiyle 30 evsiz 4 ay boyunca barındırılmasına rağmen yaz aylarında kimse yerleştirilen yerlerde kalmak istemiyor.
Evsizlerle ilgili çalışmalar yapan derneklere göre bu yıl sokakta yaşayan insan sayısı geçtiğimiz yıllara göre çok daha fazla. Bunun nedeni ise ekonomik sorunlar, ailevi nedenler ve uyuşturucu. Sokakta yaşayan insanlarla ilgili yerel yönetimlere de görev düşüyor. Ancak sorun tek taraflı çözülmüyor. Yerel yönetimler kısa vadeli çözümler üretebiliyor.

KIŞIN 30, YAZIN 3 KİŞİ BARINIYOR
Sokakta yaşayanlar için özellikle kış aylarında Muğla genelinde ilgili kurum ve belediyelerce adeta seferberlik yaşandı. Özel oteller, apart ve barınacak yerler tahsis edildi. Marmaris’te geçen kış Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı koordinesinde, 'Hava Soğuk; Kimse Dışarda Kalmasın, Aç Yatmasın' sloganıyla yürütülen proje, sokakta yaşayanlara umut olmuştu. Kaymakamlık, zor kış şartlarında sokakta yaşayanların korunması için bir oteli hizmete açmıştı. Marmaris Kaymakamlığı’nda bir yetkili yaptığı açıklamada, Muğla genelinde bakanlıkça belirlenen Kasım, Aralık, Ocak ve Şubat ayları için barındırma emri olduğunu belirterek, “Bu emir gereği bu aylarda sadece Marmaris ilçesinden geçtiğimiz kış aylarında 30 kişi özel yerlere yerleştirildi. Bundan ayrı olarak alkolik olmayanlar, taşkınlık yapmayanlar için de yine Marmaris merkezde bir apartta isteyenleri barındırıyoruz. Şu anda burada kendi isteğiyle kalan sadece 3 kişi var. Yaz aylarında kimse gelmek istemiyor. Bu arada alkolik olup da barınmak istemeyenler çoğunlukta. Bunlar barınmak istemiyorum diye imza vererek gelmiyorlar. Bakanlığın verdiği desteklerden faydalananlar var” dedi.
TÜRKİYE’DE EVSİZLİKLE MÜCADELEDEN 3 BAKANLIK SORUMLU
Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi’nin 25. maddesinden başlayarak Türkiye’nin taraf olduğu birçok uluslararası haklar sözleşmesi barınma hakkının korunması yükümlülüğünü getiriyor. Bilim insanları Avrupa Sosyal Şartı’nın 31. maddesine göre, “Devletler barınaktan yoksun kalma durumunu tedricen ortadan kaldırmaya yönelik önlemler almalıdırlar. Devlet halkın kentlerden olabildiğince yararlanabilmesini sağlamakla ve maddi olanağı dar olanlar için konut giderlerini ulaşılabilir bir düzeyde tutmakla yükümlüdür” açıklaması yapıyor. Bu yükümlülük ise Türkiye’de evsizlikle mücadeleden sorumlu üç bakanlığın yani Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile İçişleri Bakanlıklarına ait olduğu belirtiliyor.

TÜRKİYE’DE NE KADAR SOKAKTA YAŞAYAN OLDUĞU BİLİNMİYOR
Sokakta yaşayanların genelde park, köprü altları, metro istasyonları, otobüs durakları, banka önleri, toplu taşıma araçları, hastane ve cami önleri olduğu bilinmesine rağmen Türkiye’de tam olarak ne kadar evsizin bulunduğu, söz konusu evsizlerin illere ve ilçelere göre dağılımı bilinemiyor. Buna neden olarak da TÜİK başta olmak üzere resmi kurumların evsiz sayısını açıklanmıyor. Ayrıca Covid-19 salgınını takip eden ekonomik krizle birlikte evsizliğin nasıl bir toplumsal riske dönüştüğü saptanamıyor.
SÖZCÜ’YE KONUŞAN ERKAN K. HALA SOKAKLARDA
Geçen yıl SÖZCÜ’ye yaptığı, ' Bizler sokaklardaki özgürlükten vazgeçemeyiz” sözleriyle hayatını dile getiren Erkan K. da edinilen bilgiye göre hala barındırılmak istemeyenlerden. Verdiği imza karşılığında sokaklarda yaşamaya devam ettiği yine Marmaris Kaymakamlığı yetkililerince doğrulandı. Bulduğu her türlü gazete, dergi ve kitabı okumasıyla da bilinen Erkan K.’nın akıllarda kalan işte o hayatın gerçekleri:  “Mesleğim ‘serbest dolaşanları sevmek.’ Ne demiş ata binip, tükürüp kaçan? Hastane, hapishane, tarikathane, Cemhane, dervişhane, tekke, en son demiş cami. Camiden kilise, kiliseden Vatikan, oradan Kabe demiş. Kendini bilmen için bunlara ihtiyacın yok ki. Bizler sokakları paylaşıyoruz. İçkinin tatsız tarafını değil, içindeki düşünceyi almak gerekir. Biz sokakta kalanlarda öfke, sinir ve kontrolsüzlük var. Bu yüzden de şu anda ben burada kalmakla aslında bir çirkinlik yapıyorum. Bizler sokaklardaki özgürlüğü paylaşmışız, bizleri aynı yere toplarsanız birbirimizi boğazlarız.” Aslında hayat mı onlara, onlar mı hayata küsmüş, orası hala belli değil.