11151,20%-1,99
41,53% 0,20
48,63% 0,36
5028,37% 0,57
8280,99% 0,98
Mustafa SARIİPEK
Muğla’nın Ula ilçesine bağlı Gökova Havzası, bu yıl da geleneksel susam hasadı festivaline ev sahipliği yapıyor. Slow Food hareketiyle birlikte Gökova Pazaryeri’nde başlayan etkinliklerde, ilaçsız üretilen yiyeceklerden el emeği hediyeliklere, yöresel giyimden sanat ürünlerine kadar birçok tezgâh renkli görüntülere sahne oldu.
Bölgedeki “Deli Memet” rüzgârının iyotlu esintisiyle farklı bir tat kazanan, Türkiye’nin en eski tarım ürünlerinden biri olan Gökova susamı, özellikle Gökova’nın düşük yeraltı su seviyesine sahip topraklarında altın değerinde yetişiyor. Yüzde 50–60 oranındaki yağ içeriğiyle değerli bir tarımsal ürün olan susam, köylüler için temel bir geçim kaynağı oluşturuyor ve Ula ekonomisine ciddi katkı sağlıyor. Kurak koşullarda dahi gelişebilen susam, bölge halkına su tasarruflu bir tarım imkânı da sağlıyor.
UZAK DOĞU’DA DA ARANAN BİR DEĞER
Bölgenin yöresel deyimiyle “Deli Memet” rüzgârının denizden taşıdığı iyot, Gökova susamına eşsiz bir lezzet katıyor. Bu özellik, ürünü yalnızca Türkiye’de değil, Uzak Doğu’da da aranan bir değer haline getirdi. Sabahın erken saatlerinde tarlalara giren işçiler, makinelerin ulaşamadığı alanlarda susamı elleriyle söküyor. Özellikle kadınların yoğun emeğiyle toplanan susam desteler halinde bekletiliyor, ardından kurutulup sopalarla dövülerek eleklerden geçiriliyor. Geleneksel yöntemle hazırlanan ürün, komisyoncular aracılığıyla iç piyasa ve dış pazara sunuluyor.
Muğla Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine göre, il genelinde yıllık 3 bin tonun üzerinde susam üretimi gerçekleşiyor. Bu üretimin yarısına yakını Gökova’dan sağlanıyor. Son yıllarda Çin ve Japonya’dan artan taleple birlikte Gökova susamının kilogram fiyat artışının da köylü ekonomisine can suyu olduğu vurgulanıyor.
SUYA İHTİYACI YOK
Yaklaşık 90 günde hasadı tamamlanan susam, suya ihtiyaç duymadan yetişmesiyle de dikkat çekiyor. Bu doğal avantajı sayesinde aromasını daha yoğun koruyan ürün, başta Yunanistan ve Japonya olmak üzere birçok ülkeye ihraç ediliyor. Üreticiler ise coğrafi işaret çalışmalarının hızlandırılması ile birlikte ökova susamının uluslararası pazarlarda hak ettiği yeri bulması için çaba harcıyor.
AÇIL SUSAM AÇIL
Binbir Gece Masalları’ndaki “Açıl Susam Açıl” ifadesine ilham veren kapsül benzeri yapısıyla dikkat çeken susam, tarih boyunca ilaç ve gıda olarak kullanıldı. Günümüzde ise tahin, pekmez ve yerel hamur işlerinde lezzetin vazgeçilmez parçası. Festival, bu kültürel mirası yaşatmanın yanı sıra bölgenin doğal üretimini tanıtma amacı taşıyor.
