• BIST 100

    9257,37%-0,24
  • DOLAR

    38,75% 0,36
  • EURO

    43,64% 0,27
  • GRAM ALTIN

    4145,40% 1,02
  • Ç. ALTIN

    6693,64% -0,54

Kriz döneminde dezenformasyon mafyalarına dikkat!

Kriz döneminde dezenformasyon mafyalarına dikkat!

TEKNOLOJİ 21.02.2023 13:02:00 0
Kriz döneminde dezenformasyon mafyalarına dikkat!

 

Kurşun yerine tweet atılıyor…

Dijital medyada kişi ya da kurumları itibarsızlaştırmaya ve hatta iptal etmeye teşebbüs eden linç kampanyaları organize edildiğini belirten uzmanlar, sosyal medyadaki trol hesapların adeta sosyal medya mafyasına dönüştüklerini ifade ediyor. Dezenformasyonun zarar vermek amacıyla kasıtlı olarak yapıldığını vurgulayan Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, sosyal medyadaki şiddet mafyasının paylaşıma bir amaç yükleyip Trend Topic (TT), Hashtag (#), DM (Direct Message) gibi unsurlarla saldırıya geçtiğine dikkat çekiyor, kurşun yerine tweet attıklarını da belirtiyor. Ünal, dezenformasyona karşı kaynağı belirsiz her bilgiye şüpheyle yaklaşılmasını ve bireysel olarak dijital medya okuryazarlığının hayata geçirilmesini de öneriyor.

 

Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, kriz dönemlerinde sosyal medya platformlarının dezenformasyon ve saldırı amacıyla kullanıldığına dikkat çekerek bilgi kirliliğine karşı dijital medya okuryazarlığının önemini vurguladı.

 

Dezenformasyon şiddeti yaralar açıyor

 

Dünya genelinde yediden yetmişe herkesin günlük yaşamının bir parçası olan sosyal ağların kriz dönemlerinde ortaya çıkan dezenformasyon ve yalan haberler ile adeta bir mafya gibi etrafımızı sardığını belirten Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Gerçek dünyada var olan mafyalar, çeteler, kurşunlar şimdilerde dijital medyada etrafımızı sarmış durumda. Dijital medyada dezenformasyon şiddeti ve bunların açtığı yaraları an ve an görüyoruz. Kişi ya da kurumları itibarsızlaştırmaya, hatta iptal etmeye teşebbüs eden linç kampanyaları var. Artık sosyal medyada dezenformasyon mafyaları var. İnsanlar kurşun yerine tweet atıyor.” ifadelerini kullandı.

 

Linç kültürünün mafyadan farkı kalmadı

 

Bir kişinin başka insanlar tarafından şiddet gösterisi için toplu hastagler ile tt’ye (Trend Topic) taşındığında toplumdan ve toplumsal statüsünden iptal edebildiğine dikkat çeken Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “İptal kültürü olarak bilinen linç kültürünün mafyadan bir farkı kalmadı. Artık herkes bilerek ya da bilmeyerek kendi mafyasını kurdu. Bir düşünceye karşı hunharca karşı çıkışlar, daha ötesi kişiyi toplumdan silecek derecedeki toplu saldırılar yapılıyor. Şimdilerde ülkemizde yaşanan depremin yol açtığı kriz ortamında dezenformasyon ve yalan haber dolaşımının artması ile sosyal medyanın kötüye kullanımının nelere yol açabildiğini gördük.” dedi.

 

Sosyal medya mafyası “trol hesaplar”

 

Dr. Aylin Tutgun Ünal, sosyal medyanın kişileri doğrudan etkileyen bir mekanizması olduğunu söyledi ve sözlerine şöyle devam etti:

 

“Canı isteyen istediğine saldırabiliyor, küfredebiliyor, karşısındakinin itibarına gölge düşürebiliyor, herhangi bir yaptırımla karşılaşmadan yalan söyleyebiliyor ve bununla prestij kazandığını düşünüyor. Trol hesaplar adeta sosyal medya mafyasına dönüştü. Ülke gündeminin yoğun olduğu dönemlerde, özellikle kriz dönemlerinde dezenformasyon ve yalan haber paylaşımları artıyor. Gündeme gelmek isteyen, kötü niyet besleyen, fırsatçılık yapmaya çalışan kişi ya da kişiler ve hatta kurumlar, sosyal medyada dezenformasyon yayarak prim yapmaya ya da hedefledikleri kişi ya da kurumları zarar uğratmayı amaçlıyor ve bunu ziyadesiyle yapıyorlar. Trol hesaplardan ya da gerçek hesaplardan fark etmeksizin cesaret örneği gösteriyorlar. Çünkü herhangi bir yaptırımın ve cezai uygulamanın olmadığı düşünülüyor.”

 

Dezenformasyon zarar vermek amacıyla yayılıyor

 

Dezenformasyonun zarar vermek amacıyla kasıtlı olarak yanlış bilgi yayılması olarak tanımlanabileceğini belirten Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Dezenformasyon kasıtlı yanıltma amacı taşır, manipüle eder, bağlantıdan ve bağlamdan kopuk olur. Tamamen uydurma yoluyla belli bir eğilimi olan kişiler tarafından ortaya atılan iddialar da olabilir. Kişilerin doğru ya da yanlış bilgiyi ayırt edememesi, sosyal medyada gördükleri bilgiyi nasıl bir filtreden geçirmeleri gerektiğini bilmemesi ya da bilgiyi teyit etme motivasyonlarının olmamasını dezenformasyonun yayılma nedenleri olarak sıralamak mümkün.  Yani kişilerin inandıkları kaynaktan gelen bilgiye inanma eğilimleri var. Yine önceden inanılan bilgiyle çelişiyorsa doğruluğunu araştırmadan reddetme eğilimi de olabiliyor. Ayrıca, kişilerin içinde bulundukları duygu durumun da dezenformasyona etkisi vardır. Kendi duygu ve düşüncesini pekiştirme ihtiyacından dolayı da doğruluğunu teyit etmeden dezenformasyonu yayabiliyorlar. Partizanlık ya da fenomenlik gibi etkenleri de sıralayabiliriz.” diye konuştu.

 

En tehlikelisi amaç algısı yaymak

 

Doğru ya da yanlış fark etmeksizin paylaşılan bir tweet içeriğinden çıkarımlar, algı yönetimleri, niyet okumalar ile karşı saldırıya geçildiğine dikkat çeken Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Paylaşıma bir amaç yükleniyor ve bu amaç giderek gerçekleşiyor. Amaç algısı yayarak fitil ateşleniyor. Bir topluluğu, bir görüşü, dini inanışı, kültürü işe dahil ederek çıkarım yapmak, toplu ateş açmak gibidir. Amaç algısı yayılırken Trend Topic (TT), Hashtag (#), DM (Direct Message) gibi sosyal medya bileşenleri ile saldırılıyor.” dedi.

 

Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, saldırı unsuru olarak kullanılan sosyal medya bileşenleri hakkında değerlendirmelerde bulundu:

 

Trend topic yapmak: Ülkemizde ve dünya genelinde oldukça yaygın bir saldırı tekniği olduğunu söyleyebiliriz. Siyasilerin yoğunluğunu hedef alan troller, her buldukları boşlukta çete savaşları yapıyorlar. Gerek hedeflerine gerek birbirlerine saldıran çeteler yer bulma telaşına giriyorlar, bu işler için para alıyorlar, aldıkça saldırıyorlar. Hashtag mekanizması ile yayılıyorlar.

 

DM’ye gel!: Troller kendi içinde örgütleniyor, toplu saldırıyorlar. Böylece etki gücü yükseliyor. ‘DM’ye gel’ gibi kendi içinde şifreleri var. Saldırı stratejilerinde reklam ajanslarından, sosyal medya uzmanlarından destek alabiliyorlar. Kim hangi görselden ve ifadelerden etkileniyor diye araştırma yapıyorlar. Burada, sosyal medyadaki duygusal yayılımdan yararlanma söz konusu oluyor. Hatta bir görsel ile algı yönetimi gerçekleştirmek mümkün. Akabinde gerçek olmayan anlamlar ile olayın öznesine saldırı gerçekleşiyor.

 

Bireysel dijital medya okuryazarlığı hayata geçirilmeli

 

Sosyal medyadaki şiddet mafyasında Twitter’ın daha çok kullanıldığını ifade eden Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Medya, eğer toplumsal farkındalık ve uzlaşı sağlanamazsa, şiddet sarmalına ve mafya ortamına dönüşerek varlığını sürdürecektir. Bireysel önlem olarak dijital medya okuryazarlığını hayata geçirmek çözüm sürecinin olmazsa olmazlarından diyebiliriz. En etkili çözüm kişinin bilinçli kullanıcı olmasını sağlamaktır ve bunu kişinin öz denetim ile kendisi yapması gerekir. İkinci çözüm yolu ise, yasal uygulamalar olacaktır. Avrupa ülkelerinde örnekleri yıllardır olan sosyal medya yasasının ülkemizde de uygun şartlarda, özellikle kriz dönemlerinde uygulanması diğer bir önlem olarak ele alınabilir.” dedi.

 

Sanal dünyadaki saldırılar ciddi zararlar veriyor

 

Genel olarak her şartta güvenlik konusunda farkındalık yaratmak gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Sosyal medyaya düşen, caps yapılan görseller bir daha silinmiyor. Sorgulamayan, araştırmayan milyonlarca sosyal medya kullanıcısı sahte bilgileri gerçek sanabiliyor. Sanal dünyada yapılan suikastlar insanlara ve kurumlara ciddi zararlar veriyor. Bu yüzden, teknolojinin faydalı kullanımına kişi, kurum ve kuruluşlar özendirilmeli ve bilinçlilik çalışmaları yaygınlaştırılmalı. Bilinçsizce yapılan paylaşımların yol açtığı zararlar ve yaşattığı aksaklıklar, kriz dönemlerinde doğru sosyal medya kullanımının ne kadar önemli olduğunu gözler önüne seriyor.” ifadelerini kullandı.

 

Kaynağı belirsiz bilgilere şüpheyle yaklaşılmalı

 

Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, dezenformasyona karşı önlem amacıyla İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi tarafından hazırlanan “Kriz Anında Teyit Kiti” nin pratiklik sağlaması açısından faydalı olabileceğini söyledi ve tavsiyelerini şöyle paylaştı:

 

- Sosyal medyada kaynağı belirsiz her bilgiye şüpheyle yaklaşın.

- Paylaşılan her bilginin kaynağını sorgulayın.

- Resmi kaynakları takip edin.

- Paylaşılan Whatsapp ekran görüntülerine şüpheyle yaklaşın.

- Bir iddiayı pek çok güvenilir kaynaktan sorgulayın.

- Referans alınan güvenli kaynaklar edinin.


Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Kalkınma Yolu Projesi Mesajı: “Tüm Bölgenin İstikrarına Katkı Sunacak”

Belgrad: Osmanlı'dan Günümüze Uzanan Bir Başkentin Hikayesi

Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan KKTC'de TEKNOFEST Mesajı: “Nice Asırlar Boyunca Burada Olacağız”

Erdoğan: “Adlarımız farklı olsa da soyadımız Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’dir”

Cumhurbaşkanı Erdoğan: İtalya ile Savunma Sanayi İş Birliğini Yeni Projelerle Güçlendireceğiz

TBMM Genel Sekreteri Talip Uzun, Dünya Parlamento Genel Sekreterler Yönetim Kurulu Üyesi Oldu

Ramazan bayramı'nda Tara Kanyonuna Türk Turist Akını

Express Vize Süresi Uzatıldı

2025 Türk Turizmcilerin Dünya'da 5 Kıtada Etkinliğini En Arttıracağı ve Hissettireceği Yıl Olacak

Özgür Özel'den AB Zirvesinde Demokrasi ve İş Birliği Mesajı

Aybüke Albere: “Okan Bayülgen’in Dayağını Yedim!”

Ünlü Dövme Sanatçısı Fatih Serdaroğlu, Saç Pigmentasyonunda Dünya Markası Oldu!

Simge’den Çifte Müjde: Yeni Albüm Geliyor, Harbiye’de İlk Kez Yeni Şarkı!

Mabel Matiz Bahar Konserleriyle Hayranlarıyla Buluşuyor

Hakan Altun'dan Volkan Konak’a Duygusal Veda: “Türkiye’yi Üzdü Ama Beni Daha Çok”

Melek Mosso’dan Sürpriz Lakap: “Traktör Mosso”!

TRT'den Teşkilat Dizisi Kararı: Boykot Paylaşımı Nedeniyle Oyuncu Kadrodan Çıkarıldı

Berkay’dan Volkan Konak’a Duygusal Veda: “İçim Yanıyor”

Volkan Konak Kalp Krizi Sonucu Hayatını Kaybetti

Sezen Aksu’dan Yetkililere Çağrı: "Aklıselime Davet Ediyorum"

Eskişehirspor’dan Minik Taraftarlara Moral Ziyareti: "Kucak Dolusu Hayaller" Projesiyle Tribün Ruhuna Dokunuş

Eskişehirspor 3. Lig’e Yükseldi!

Kritik 90 Dakika Başlıyor!

Eskişehirspor'da Şampiyonluk Alarmı: “Bu Maçı Alacağız, Başka Yolu Yok!”

Beşiktaş’tan Tarihi Gelir Hamlesi! Emlak Konut ile Stratejik İş Birliği

Eskişehirspor’un Şampiyonluk Maçı Tehlikede!

Eskişehirspor Yönetimi: “Başkanımız Ulaş Entok’un Yanındayız, Bu Arma İçin Mücadeleye Devam”

60. Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu'nda Tarihi Parkurda 23 Takım Yarışacak

İnönü Belediyesi Sporcuları Türkiye Şampiyonası’ndan İki Kupa ile Döndü!

Eskişehirli Sporculardan Çanakkale Troya Yarı Maratonu'nda Büyük Başarı

Sanayi Üretiminde Artış, İşsizlikte Rekor Düşüş: Ekonomi Programı Sonuç Veriyor

Anneler Günü Alışverişlerine Dikkat! Tüketicilere Sahte Ürün ve Kampanya Uyarısı

Birlik Sağlık-Sen Genel Başkanı Doğruyol: “TÜİK Verileriyle Memur, Emekli ve İşçi Her Geçen Gün Fakirleşiyor”

Yurt İçi ÜFE Nisan 2025'te Yıllık %22,50, Aylık %2,76 Arttı

Mart Ayı Enflasyon Rakamları

Emeklilere Bayram İkramiyesi Fark Ödemeleri 3 Nisan’da Başlıyor

Küpeli: "Eskişehir'e Marka İşletmeler Yakışır"

Ekonomimiz Güçlü Temeller Üzerine Kurulu

Türkiye’de İşsizlik Son 12 Yılın En Düşük Seviyesinde!

Eskişehir İhracatında Yükselen Performans: 2025’te 342 Milyon Dolar İhracat

23 İlde 26 Merkezde Hiperbarik Oksijen Tedavisi: Binlerce Hasta Şifa Buldu

Yaşar Bildirici, Talasemi Önlenebilir!

Anahtar Parti'den Çam ve Sakura Şehir Hastanesi’ndeki Çocuk İstismarı İddiasına Sert Tepki: “İhmallerin Üstü Örtülmesin!”

Dünya Astım Günü'nde Öne Çıkan Tema: "İnhaler Tedavi Ne Kadar Doğru, O Kadar Etkili"

Aile Hekimi Kaydında Yeni Dönem: İkamet Adresine Göre Otomatik Aktarım Başlıyor

Sağlık Bakanı Memişoğlu: "Aile Yılı'nda Hedefimiz Sağlıklı Toplum ve Güçlü Aile Yapısı"

Sağlık Bakanlığı’ndan Normal Doğumu Teşvik İçin Eylem Planı

İl Sağlık Müdürü Yaşar Bildirici’den Mihalgazi ve Sarıcakaya’ya Sağlık Odaklı Ziyaret

Eskişehir’de Örnek İş Birliği: Gençlere Ücretsiz HPV Aşısı ve Koruyucu Sağlık Eğitimi

Bakan Memişoğlu’nun Katılımıyla Altı Bileşenli Karma Aşının İlk Uygulaması Gerçekleştirildi