Vergiyle birlikte kaçakçılık yükseliyor: En çok alkol operasyonu Muğla’da

Mustafa SARIİPEK/

Devletin Alkol Politikalarını İzleme Platformu alkolde artan vergiyle birlikte kaçakçılığında yükseldiğini ve Nisan Mayıs ve Haziran aylarında en çok kaçak içki operasyonunun Muğla’da gerçekleştiğini açıkladı. Ülke genelinde 3 ayda 127 ayrı operasyonda 257 bin 584 litre kaçak alkol yakalandı.

Devletin Alkol Politikalarını İzleme Platformu, internet sitesinden yaptığı yayınla bu sene Nisan Mayıs ve Haziran aylarında en çok kaçak içki operasyonunun Muğla’da gerçekleştiğini açıkladı. Ülke genelinde 3 ayda 127 ayrı operasyonda 257 bin 584 litre kaçak alkol yakalandı. Kaçak içkiden 5 kişi öldü, 876 kişi hakkında soruşturma açıldı. Kişi başı alkol tüketiminde Türkiye 47’nci sırada.

İllere göre operasyon sayısında 11 operasyon ile Muğla ilk sırada. Muğla’yı 10 operasyon ile Ankara ikinci, 8’er operasyon ile Antalya ve Tekirdağ üçüncü sırada izliyor. 4. Sırada Gaziantep 7, 5’nci İstanbul 6, 6’ncı Aydın 5, 7’nci sırada ise Adana, Denizli ve Edirne 4’er operasyon ile sıralanıyor. 

ERİŞİM ZORLAŞTIKÇA KAÇAK KARABORSA FAZLALAŞIYOR

Alkollü içeceklerde yüzde 300'e varan yüksek vergi oranları ile kaçakçılık karaborsası arasında açık bir korelasyon olduğunun belirtildiği açıklamada, “Düzenlemeye tabi ve vergilendirilen alkollü içeceklere erişim zorlaştıkça kaçak karaborsa, tüketiciler için daha cazip bir alternatif haline geliyor. Bu durum yerel üreticilere, dürüst işletmelere ve yasalara saygılı vatandaşlara zarar verirken, karaborsa işletmecilerine de fayda sağlıyor. Ne yazık ki Türkiye'de 2023 yılının ikinci dönemine ait veriler de bu eğilimi göstermeye devam ediyor.

Nisan-Haziran 2023 döneminde Türkiye'de kaçakçılığa karşı toplam 127 operasyon düzenlendi. Operasyonlarda 876 şüpheli hakkında yasal işlem başlatıldı ve toplam 257 bin 584 litre kaçak içki ele geçirildi” ifadeleri yer aldı.

UYUŞTURUCU TÜKETİMİNE ALKOL KATKI SAĞLIYOR
Açıklamanın devamında kaçakçılık operasyonlarında sahte alkolden sonra en çok ele geçirilen ikinci ürünün ise ne yazık ki yasa dışı uyuşturucular olduğu belirtilerek şunlara yer verildi: “Bu durum, Türkiye'de yasal alkollü içkilere erişimdeki zorluğun, kaçak karaborsayı körüklediği gibi aynı şekilde uyuşturucu tüketimine de katkıda bulunduğunu gösteriyor.

Yasal düzenlemeye tabi alkollü içeceklerin kendi başına zararsız olmadığı doğrudur, ancak sahte alkol ve yasa dışı uyuşturucularla karşılaştırıldığında, yasa dışı madde olmalarının yanı sıra uzun vadede çok daha büyük risk ve sağlık tehlikesi oluştururlar. Bu kadar açık bir nedensel ilişki göz önüne alındığında, politika yapıcıların neden düzenlemeye tabi alkollü içeceklere erişimi bu kadar zorlaştırdığını anlamak zor. Halk sağlığına yönelik en büyük tehdit uyuşturucu kullanımı ve sahte alkolün karaborsasıdır.” 

SUÇU AZALTMAK İÇİN ERİŞİMİN KOLAYLAŞTIRILMASI GEREKİR

“Düzenlemeye tabi alkollü içecekler gibi daha az zararlı alternatiflere erişimin kolaylaştırılması, bu suç unsurlarının her ikisinin de tercih edilmesinin caydırılmasına yardımcı olacaktır” denilen açıklamanın devamı şöyle: “Bu şekilde Türkiye, kolluk operasyonlarıyla değil, hak temelli ve liberal kamu politikalarıyla başarıya ulaşabilir.

Bu yılın mayıs ayında 2023 Dadı Devlet Endeksi (NSI) de yayınlandı. NSI, yaşam tarzı ekonomisti Christopher Snowdon liderliğindeki İngiltere merkezli bir düşünce kuruluşu olan Ekonomik İşler Enstitüsü tarafından yayınlanan bir endekstir. Yaşam tarzı ve tüketim politikalarına yönelik devlet müdahalelerini ölçer ve karşılaştırır. Özgürlük Araştırmaları Derneği'nin katkılarıyla bu yıl endekse Türkiye de dahil oldu ve adeta listenin başında yer aldı. Türkiye, 30 Avrupa ülkesi arasında dört kategoriden üçünde birinci olarak belirlendi ve en yüksek genel puana sahip oldu. Ancak Türkiye'nin üst sıradaki yeri olumlu değil. NSI'da birinci olmak, Türkiye'nin 30 Avrupa ülkesi arasında en ‘dadı’ devlet, yani yediğimiz, içtiğimize en çok müdahale eden devlet olduğunu gösteriyor.”

TÜRKİYE'DEKİ TÜKETİM POLİTİKALARI İSTENMEYEN SOMUT SONUÇLAR DOĞURUYOR

Açıklamada, “ Alkol politikaları söz konusu olduğunda bu bulgunun bizi yanılttığını söyleyemeyiz” denilerek, “Aslında alkol politikaları Dadı Eyalet Endeksi'nin önemli bir yönüdür. Türkiye, listede açık ara en düşük ortalama alkol tüketimine sahip olmasına rağmen alkol satışlarında üst sıradaki yerini korudu. Ayrıca listede kişi başına saf alkol tüketiminin Türkiye'den çok daha yüksek olduğu ancak dadı devlet endeksi açısından Türkiye'ye göre daha düşük puanlara sahip ülkeler de var. Dolayısıyla bu noktada Türkiye'deki tüketim politikalarının istenmeyen somut sonuçlarını ortaya çıkarıyoruz” ifadeleri yer aldı.