Jeofizik. Deprem bilim.
Çok genç bir bilim dalı.
Elbette deprem, insanlık tarihinin başlangıcından beri var.
Tüm yazılı kayıtlarda, kutsal kitaplarda, atadan toruna intikal eden tüm mitolojik öykülerde, şarkılarda, türkülerde mevcut.
Varlığının bilinmesi ayrı, çağdaş bilimin ışığında araştırılması ayrı konu.
Günümüzde deprem araştırmaları bir bilim dalı.
'Not: Mimar ve inşaat mühendislerimizin bu dersi akademide almadıkları söylendi. Doğru ise çok kötü!.'
Bu bilim dalı'nın,
Asıl amacı depremin nerede, nasıl, ne şiddette ve ne zaman sorusunun cevabını bulmak.
Bu hedefte canla başla çalışmaları devam ediyor.
Ancak henüz asıl sorunun henüz net bir cevabı yok.
...
Yaşadığımız büyük afet önceden biliniyordu. Deprem bilimciler tarafından değil. Konu ile ilgili biraz mürekkep yalamış herkes tarafından da biliniyordu. Yeri hariç büyüklüğü bile biliniyordu.
Sadece!
Ne zaman olacağı bilinmiyordu.
Üç yıl önce falanca hoca tahmin etmişti?
“Ben üç yıl önce demiştim.” Diyen Profesör arkadaşa söyleyeyim.
Ben de beyin cerrahı olarak 7 yıl önce söylemiştim. Yeri ve şiddeti ile.
Ben sıradan bir vatandaşım.
İkimiz arasında bir fark olacaksa eğer.
Üç yıl önceden değil, üç gün önceden uyarıda bulunmak olmalı.
Öyle değil mi?
Mesela şimdi İstanbul ve İzmir diken üzerinde.
Ben şimdiden söyleyeyim.
Özellikle Bingöl-Palu ekseninde,
Antakya-Güney Kıbrıs,
Antakya-Lazkiye hattında 7 ve üzeri deprem olur.
…
İzmir’de ve çevresinde 7 ve üzeri deprem olmaz.
Özellikle, öncelikle kıyı Ege’de Edremit, Dikili, Yenice yakın tarihlerde öncelikli deprem bölgeleridir. Bu bölgelerdeki depremler ve üzerine çıkamaz. Yıkıcı olması ise tamamen oradaki bina stoğunun kalitesi ile kırılmanın yüzeye yakınlığı ile ilgili.
Ancak 7 ve üzeri deprem yaratacak faylar Güney Marmara: Gemlik, Mudanya, Balıkesir ve Bursa’da beklenir. Ve Eskişehir-İnegöl- Bursa hattında gerçekleşir.
7 ve üzeri bir deprem
İstanbul’da da olur.
Tüm yukarıda yazdığım şehirler son depremler sonrasında risk altındadır. Daha doğrusu riskin gerçekleşme zamanı azalmıştır.
Ve bunu bilmek için Jeofizik Profesörü olmaya gerek yok.
Biraz fizik ve coğrafya bilen her vatandaş bu bilgiye hakim olur.
İşte kısaca söyledim.
Yarın, bir ay, bir yıl on yıl sonra ben demiştim demenin vatandaşa bir faydası var mı?
Gerçekleşirse beni medyum mu ilan edecek sevgili medya?
Ancak,
Bir uzmanın benden farklı olması gerekir.
Profesör “zamanını bilmekle mükelleftir.”
Tam zamanını istemiyoruz.
Birkaç gün, bir ay öncesi bile yeter.
...
Ancak bugün görüyoruz ki.
Hepsi Profesör olan, hepsi “deprem uzmanı” olan arkadaşlardan birisi. “İstanbulda büyük deprem olmaz!” diyor.
Diğeri İstanbulda büyük deprem olur ama 2045 yılında olur. Diyor,
Birisi de “her an olabilir.” Diyor.
Olmuş, bitmiş bir konuda da bilmedikleri yok maşallah.
Haydi buyur buradan yak!.
Bu bilim mi?
“Elimizde yeterli veri ve tecrübe yok!” demek, adam gibi binalar, şehirler yapın demek bu kadar mı zor?
Neticede Anadolu Tektonik Levhası ki: Bu levhanın Batı ve Güney sınırları deniz altında olduğu için muammadır. Sadece Doğu ve Kuzey kenarları kısmen bilinir. Benzersiz bir hızla batı ve kuzeybatı yönüne kaydı.
Doğu kenarında deprem fırtınası yaşanıyor.
Bu fırtınanın elbette levhanın karşı köşesinde sonuçları olacaktır.
Özetle:
Günümüzde akademilerde çok tartışılır.
Hangisi bilimdir? Matematik? Kimya?, Tıp?
Bu saydıklarım görecelidir.
Bunlar gerçek bilimin beklentilerini tam olarak karşılamaz.
Sadece ikisi konusunda ortak kanaat var.
Akademiler bunlar bilimdir der. 1-Fizik, 2-Coğrafya.
Fizik ve coğrafya sadece deprem konusunda fikir vermez. Aileniz ve sizin sağlığınız için nerede ve nasıl yaşamanız gerektiği konusunda da yol gösterir.
Sevgi ve saygılarımla.